De koolstofcyclus of koolstofkringloop is een biogeochemische kringloop die de processen beschrijft waarin het element koolstof in en rond de aarde circuleert, in verschillende gedaanten (lees: chemische verbindingen). Koolstof tref je aan in vier verschillende reservoirs: de atmosfeer (lucht), hydrosfeer (water), lithosfeer (gesteenten) en biosfeer (levende organismen), in verschillende maar quasi constante hoeveelheden.
Experimenten/opdrachten voor de leerlingen worden aangeduid met . Deze omvatten zowel (labo-) experimenten, theoretische opdrachten als (reken)oefeningen. Op die manier verwerven leerlingen actief inzicht.
Onderstaand document biedt alle achtergrondinfo voor de leerkracht. De werkbundel voor de leerlingen alsook de ingevulde versie voor de leerkrachten is voor elke opdracht afzonderlijk beschikbaar.
Pas wanneer je zand onder een vergrootglas bekijkt, zie je dat het uit verschillende kleuren bestaat. In zand zitten heel wat kleurrijke mineralen die op de reis naar zee zijn meegelift met rivieren, ijsbergen of de wind. Het hoofdbestanddeel van strandzand is het kleurloze mineraal kwarts. Extra kleur is afkomstig van andere mineralen zoals glauconiet (donkergroene stipjes) en granaat (rode stipjes). Het zand bevat ook (fossiel) schelpmateriaal en stukjes gesteente (veldsteen en kalkzandsteen). Schelpengruis zorgt dat het zand rijk is aan kalk (calciumcarbonaat).
In deze opdracht bepalen we de hoeveelheid calciumcarbonaat in een zandstaal.
Bekijk het gefilmde experiment hieronder en download de ingevulde leerkrachtenversies en de werkbundels voor de leerlingen.
Om de klimaatopwarming een halt toe te roepen is het belangrijk dat we gezamenlijk minder CO2 uit stoten. Tevens dient er ingezet te worden op het actief afvangen van CO2 uit de lucht. Een methode die CO2 kan afvangen is versnelde kustverwering (“coastal enhanced silicate weathering”). Het idee is gebaseerd op het natuurlijk proces waarbij silicaatgesteenten (bijvoorbeeld kwarts of olivijn, beide silicaatmineralen) verweren en bij dit proces CO2 vastzetten.
Download de ingevulde leerkrachtenversie en de werkbundel voor leerlingen.
De koolstofcyclus is een biogeochemische kringloop die de processen beschrijft waarin het element koolstof op aarde circuleert. Koolstof tref je aan in de atmosfeer of lucht, in de biosfeer of levende organismen, in de lithosfeer of gesteenten en in de hydrosfeer of het water.
Hoeveel CO2 water bevat, kunnen we bepalen d.m.v. een titratie. We kunnen ook het effect van de temperatuur nagaan op de oplosbaarheid van CO2 in water door te werken bij verschillende temperaturen.
De invloed van de temperatuur op de oplosbaarheid van een gas in water tonen we aan in dit eenvoudig experiment.
Bekijk het gefilmde experiment hieronder en download de ingevulde leerkrachtenversies en de werkbundels voor de leerlingen.