Klimaat en de oceaan: Zeespiegelstijging

Zeespiegelstijging

Veranderingen in het gemiddeld zeeniveau zijn van alle tijden. Op het hoogtepunt van de laatste ijstijden zat er zo veel water opgeslagen in ijskappen op het land dat de zeespiegel een stuk lager stond dan vandaag. Zo’n 120-130 m. De Noordzee stond toen grotendeels droog en prehistorische mensen, mammoeten, wolharige neushoorns, bizons, lynxen en wolven bevolkten dit landschap. Vandaag worden we geconfronteerd met een zeespiegelstijging. Hoe zit dat precies?

Experimenten/opdrachten voor de leerlingen worden aangeduid met dit symbool .
Deze omvatten zowel (labo-) experimenten, theoretische opdrachten als (reken)oefeningen. Op die manier verwerven leerlingen actief inzicht.

Onderstaand document biedt alle achtergrondinfo voor de leerkracht. De werkbundel voor de leerlingen alsook de ingevulde versie voor de leerkrachten is voor elke proef afzonderlijk beschikbaar.

Achtergrondinfo 'Zeespiegelstijging'

Impressie van hoe het Noordzeegebied eruit zag zo'n 10.000 jaar geleden (Eugene Ch'ng).

Oorzaak: smelten van landijs

Door de verbranding van fossiele brandstoffen is de CO₂-concentratie in de atmosfeer tot ver boven natuurlijke niveaus gestegen. Waar deze concentratie over de voorbije 800.000 jaar ongeveer tussen de 180 ppm (ijstijd) en 280 ppm (tussenijstijd) bleef, overschrijden we nu een concentratie van 400 ppm (parts per million, deeltjes per miljoen). CO₂ is een broeikasgas waardoor de atmosfeer en de oceaan opwarmen. Dit versterkt broeikaseffect zorgt ervoor dat ijs smelt en is de motor van de zeespiegelstijging. Maar niet elk type ijs zorgt bij smelten voor een zeespiegelstijging.

In dit experiment tonen we aan dat niet elk type ijs een zeespiegelstijging veroorzaakt.

Bekijk het gefilmde experiment hieronder en download de ingevulde leerkrachtenversies en de werkbundels voor de leerlingen.

Ingevulde werkbundel voor leerkrachten

Werkbundel voor leerlingen

versterkt broeikaseffect CO2 koolstofdioxide kooldioxide koolzuurgas broeikasgas fossiele brandstoffen zee-ijs landijs ijskappen gletsjers zeepeil zeespiegel zeeniveau zeespiegelstijging

Oorzaak: thermale expansie

Door de verbranding van fossiele brandstoffen is de CO₂-concentratie in de atmosfeer tot ver boven natuurlijke niveaus gestegen. Waar deze concentratie over de voorbije 800.000 jaar ongeveer tussen de 180 ppm (ijstijd) en 280 ppm (tussenijstijd) bleef, overschrijden we nu een concentratie van 400 ppm (parts per million, deeltjes per miljoen). CO₂ is een broeikasgas waardoor de atmosfeer en de oceaan opwarmen. Dit versterkt broeikaseffect zorgt ervoor dat ijs smelt en is de motor van de zeespiegelstijging. Maar niet alleen het smelten van ijs zorgt voor een zeespiegelstijging, ook het uitzetten van warmer water, of thermale expansie draagt bij aan de zeespiegelstijging.