Benieuwd om te weten hoe de oceaanbodem er nu precies uitziet? Laten we vanaf het Belgische strand een wandeling maken dwars door de Atlantische Oceaan!

 

Wie dacht dat de Belgische zeebodem een ondiepe zandige vlakte was, zit er goed naast. Onze tocht begint met een aantal beklimmingen van zandbanken die evenwijdig aan de kust liggen. Sommige zandbanken verheffen zich bijna 30 m boven de naburige geul. Deze zandbanken vormden zich door de sterke getijdenstromingen die zo kenmerkend zijn voor de Zuidelijke Noordzee. Meestal liggen deze zandbanken onder het laagwaterpeil, hoewel enkele toppen slechts een paar meter van de zeespiegel verwijderd zijn. Bij een extreem laag waterpeil steken de Broersbank en de nieuwe zandbank voor Heist boven water uit. Geen wonder dat onze zee vol met scheepswrakken ligt.

 

Veel van de fysische processen in zee lijken op diegene op het land. Tijdens deze wandeling kun je duidelijk de effecten van zeestromingen zien die als een rivier door de mariene sedimenten snijden en kanalen in de zeebodem vormen. Meer nog, we zien relicten van de prehistorische Noordzeebodem. Ooit was hier een steppelandschap waar een netwerk van rivieren doorstroomde en nog mammoeten en sabeltandtijgers over de bodem liepen. Een deel van hun botten ligt vandaag nog op de bodem van de Noordzee.

 

 

Tijdens de laatste ijstijd bleek een lange wandeling voldoende om Groot-Brittannië te bereiken. De Noordzee lag toen grotendeels droog doordat grote hoeveelheden water opgeslagen waren in de ijskappen. Na de dooi vulde het Noordzeebekken zich op met smelt- en rivierwater uit de Thames, Rijn, Maas, …  Dit was geen eenmalige gebeurtenis. Het toenmalige Doggerland liep geregeld vol en leeg, op het ritme van de klimaatswijzigingen, vandaar de zeespiegelstijgingen en –dalingen tot wel 120 m. Pas na de laatste ijstijd kwam het zeeniveau zo hoog te staan dat zout water uit de Atlantische Oceaan via het noorden en via het Kanaal kon binnendringen. Vandaag is het Noordzeewater zo’n 200 m diep en in de Zuidelijke Noordzee max. 50 m.

 

^{Doggerland in het mesolithicum © National Geographic}